Pompa ciepła czy gaz?

Dlaczego wybór odpowiedniego źródła ciepła w domu jest tak ważny?

Instalacja przeznaczona do ogrzewania domu to jeden z największych wydatków, zarówno podczas jej wykonywania, jak i późniejszej eksploatacji. Koszty związane z ogrzewaniem potrafią bowiem stanowić nawet ponad 20% kosztów utrzymania budynku, gdyż sezon grzewczy w naszym kraju stanowi niemal połowę roku. Dlatego też jej odpowiedni dobór jest tak istotny i powinien być dokładnie przeanalizowany pod każdym kątem. I choć obecnie niemal 70% gospodarstw domowych korzysta z instalacji grzewczych bazujących na paliwach stałych, głównie węglu, coraz częściej Polacy rozważają montaż ekologiczniejszych rozwiązań, wśród których wyróżnia się pompy ciepła oraz ogrzewanie gazowe.

Co to jest pompa ciepła?

Pompy ciepła to coraz popularniejsze nowoczesne urządzenia grzewcze, które są całkowicie bezobsługowe. Zapewniają one ciepło dzięki odbieraniu go z tak zwanego dolnego źródła, którym może być woda, powietrze lub grunt, a także energii elektrycznej, która w tym przypadku jedynie wspomaga ich pracę. Dzięki temu są one o wiele bardziej efektywne i ekologiczne niż klasyczne ogrzewanie, zwłaszcza jeśli zostanie ona zastosowana w budynku, w którym zainstalowana jest już fotowoltaika, produkująca prąd z odnawialnego źródła energii, jakim jest słońce. Najważniejszym parametrem, jeśli chodzi o pompy ciepła, są dwa współczynniki — COP oraz SCOP. Pierwszy z nich określa bowiem chwilową efektywność tego źródła ciepła, określając, ile energii cieplnej jest ona w stanie wytworzyć z 1 kWh energii elektrycznej. Współczynnik SCOP określa natomiast ten sam parametr, jednak w okresie rocznym i to właśnie na jego podstawie można wyliczyć, ile będzie kosztowało ogrzewanie domu pompą ciepła.

Jak działa pompa ciepła?

Działanie pompy ciepła można porównać do działania dobrze znanego każdemu i obecnego w każdym domu urządzenia, jakim jest lodówka, z tą różnicą, że zamiast chłodzić — grzeją. Bazują więc one na odwróconym cyklu Carnota, który niektórzy mogą pamiętać jeszcze z lekcji fizyki. Wobec tego pompa ciepła transportuje ciepło za pomocą energii mechanicznej wytwarzającej ciśnienie z miejsc o niższej temperaturze do tych o wyższej temperaturze. Dzięki temu stosując pompę ciepła w domu, można uzyskać więcej energii cieplnej, niż zużywa ona energii elektrycznej, co wpływa na jej wydajność oraz ekologiczność, a tym samym energooszczędność.

Dokładny schemat działania pompy ciepła obrazuje natomiast poniższa grafika. (do przygotowania na podstawie: https://www.projektstodola.pl/wp-content/uploads/2018/03/zasada-dzialania-przycieta-1024x881.jpg)

Jak widać, w obiegu pompy stale krąży czynnik chłodzący, odpowiedni dla jej rodzaju, który przepływa przez wymiennik ciepła, będący parownikiem, gdzie jest on odparowywany. Następnie czynnik trafia do sprężarki, w której podnoszone jest ciśnienie, a tym samym temperatura, dzięki temu zamienia się on w parę. Ze sprężarki wędruje on do skraplacza, gdzie z kolei zamieniany jest z gazowego stanu skupienia na płynny, oddając jednocześnie ciepło. Kiedy cały proces oddawania ciepła się zakończy, czynnik chłodzący jest schładzany i wraca do parownika, skąd znów przechodzi przez te same elementy.

Rodzaje pomp ciepła ze względu na źródło energii

Ze względu na rodzaje czynników chłodniczych wykorzystywanych przez pompę ciepła, wyróżnić można jej trzy rodzaje:

• gruntowe — bazujące na ciepłe pochodzącym z dolnego źródła zlokalizowanego w gruncie za pomocą cieczy — glikolu lub solanki, wymagające wykonania odwiertów,
• powietrzne — bazujące na ciepłe pochodzącym z powietrza, przez co mogą być stosowane niemal wszędzie bez większego problemu,
• powietrze woda — bazujące na wodach gruntowych, wymagające więc wykonania studni głębinowej.

Każda z nich posiada natomiast swoje wady i zalety. Pomimo to zastosowanie pompy ciepła gwarantuje wiele korzyści, wśród których wymienić można między innymi ich wielofunkcyjność, bezpieczeństwo użytkowania, czystość związana z brakiem składowania opału oraz możliwość zastosowania ich zarówno w nowych, jak i modernizowanych budynkach.

Koszty ogrzewania domu pompą ciepła

Aby móc określić czy zastosowanie pompy ciepła jest dobrym rozwiązaniem pod względem ekonomicznym, należy przede wszystkim poznać zarówno koszty jej montażu, jak i także późniejszej eksploatacji.

Ile kosztuje montaż pompy ciepła?

W zależności od rodzaju wybranej pompy ciepła koszt montażu takiego rozwiązania może być odmienny. Przykładowo powietrzna pompa ciepła o mocy około 10 kW to wydatek rzędu minimum 20 000 złotych, z kolei gruntowa pompa ciepła o tej samej mocy kosztować będzie już o nawet 20 000 złotych więcej, gdyż wymaga zastosowania gruntowego wymiennika ciepła, a tym samym wykonania pod niego odwiertów.

Ponadto koszt montażu pomp ciepła nie zależy wyłącznie od ich rodzaju, ale także:

• mocy,
• typu pompy ciepła (monoblok lub typu split)
• zastosowanych metod rozprowadzania ciepła (grzejniki lub ogrzewanie podłogowe),
• wielkości powierzchni budynku, jaką ma ogrzewać pompa ciepła.

Dobrą wiadomością jest jednak to, że cenę montażu ogrzewania pompą można jednak znacznie obniżyć, korzystając z różnorodnych dotacji oraz ulg, które przysługują inwestorom decydującym się na stosowanie ekologicznych źródeł ciepła, do których urządzenia te są także zaliczane.

Ile kosztuje eksploatacja pompy ciepła?

Jeśli chodzi natomiast o koszty eksploatacyjne ogrzewania za pomocą pompy ciepła należy przede wszystkim znać jej współczynnik SCOP, a także zapotrzebowanie na ciepło w budynku. Na tej podstawie można bowiem określić, ile energii elektrycznej potrzebuje pompa ciepła do swojej pracy.

Jeśli więc mamy dom o powierzchni 150 metrów kwadratowych z zainstalowaną pompą ciepła o współczynniku SCOP na poziomie 3,9, w którym zamieszkuje rodzina o zapotrzebowaniu na energię cieplną wynoszącym 12 000 kWh na rok, to zapotrzebowanie na energię elektryczną urządzenia w ciągu roku będzie wynosić około 3077 kWh. Znając więc tę wartość, aby obliczyć koszty ogrzewania budynku przez pompę ciepła, wystarczy następnie jedynie przemnożyć je przez cenę 1 kWh energii elektrycznej zakupionej u dystrybutora. Co w przypadku jej wysokości na poziomie 0,63 zł daje kwotę zaledwie 1938,51 złotych na rok, czyli 161,54 złote miesięcznie. W przypadku kiedy w budynku występuje natomiast instalacja fotowoltaiczna, koszty te mogą być natomiast obniżone niemal do zera. Wtedy też pompy ciepła opinie mają świetne.

Jak działa ogrzewanie gazowe?

Ogrzewanie gazowe będące jedną z ekologiczniejszych i wciąż przystępnych, jeśli chodzi o koszty zarówno montażu, jak i użytkowania alternatywa dla pomp ciepła, działa za pomocą pieców gazowych, najczęściej dwufunkcyjnych, z zamkniętą komorą spalania, przez co mogą one także ogrzewać ciepłą wodę użytkową tak jak pompy. Zasada działania ogrzewania gazowego jest więc bardzo prosta. Dostarczany do palnika gaz jest odpalany za pomocą iskry generowanej przez zainstalowany w piecu zapłonnik, spalający się gaz podgrzewa natomiast wodę przepływająca przez płytowy wymiennik ciepła, a następnie rozprowadzana jest ona po instalacji grzewczej za pomocą pompy cyrkulacyjnej. Coraz częściej wiele instalacji grzewczych na gaz wykorzystuje również nowoczesny kocioł gazowy, będących kotłem kondensacyjnym, który dodatkowo odzyskuje także ciepło ze spalin, przez co są bardziej wydajne.

Koszty związane z ogrzewaniem domu gazem

Chcąc porównać oba rozwiązania grzewcze, jakimi są ogrzewanie budynku gazem oraz za pomocą pompy ciepła, należy porównać ich koszty montażu oraz ogrzewania budynku w późniejszym czasie. Pozwoli to bowiem wstępnie przeanalizować, które z nich bardziej się opłaca.

Ile kosztuje montaż i eksploatacja instalacji grzewczej na gaz?

Na koszt montażu ogrzewania gazem ziemnym składają się wszelkie niezbędne do tego elementy instalacji, wśród których wyróżnić można:

• palnik gazowy wraz z zapłonnikiem,
• armaturę i orurowanie gazowe, a także wodne,
• wymiennik ciepła,
• pompę obiegową,
• czujnik ciśnienia,
• zawór trójdrogowy.

Większość z nich sprzedawana jest jednak wraz z piecem gazowym. W związku z tym instalacja urządzeń do ogrzewania gazem wymaga budżetu na poziomie od 5 do 10 tysięcy złotych.

Sama późniejsza eksploatacja i wysokość rachunków za ogrzewanie gazem zależy natomiast od tego, ile będzie kosztował gaz ziemny. Obecnie jego ceny są najniższe w historii, nie ma jednak co liczyć na to, że sytuacja ta utrzyma się przez dłuższy czas. W związku z tym należy szacować, że rocznie ogrzewanie gazowe będzie kosztować około 2500 złotych, przy uwzględnieniu podwyżek cen.

Co lepiej wybrać gaz czy pompę ciepła?

Jak więc widać, chociażby po zestawieniu ze sobą kosztów ogrzewania budynku gazem oraz pompą ciepła, drugie z rozwiązań, choć wymaga większych nakładów finansowych podczas jego montażu jest opłacalniejsze w dłuższej perspektywie czasu. Pomimo to ciężko jednak jednoznacznie rozstrzygnąć, która metoda ogrzewania jest lepsza. W związku z tym osoby stojące przed tego typu decyzją muszą dokładnie przeanalizować wszelkie za i przeciw a w przypadku wyboru ogrzewania gazowego sprawdzić, czy o ile jeszcze go nie ma, przyłącze gazowe jest doprowadzone do budynku, a jeśli nie jaki będzie koszt jego wykonania. Może się bowiem okazać, że wydatki związane z tymi pracami, przeważą szalę na stronę pompy ciepła. Pomocna w oszacowaniu dokładnych kosztów może być porównywarka pomp ciepła.