Panele słoneczne - ceny, koszty i opłacalność

Panele fotowoltaiczne stanowią główną część całej instalacji fotowoltaicznej. Fotowoltaika dla domu dodatkowo składa się też z inwertera. Oba te elementy mają największy udział w koszcie całego systemu fotowoltaicznego. Dlaczego tak ważny jest odpowiedni dobór paneli fotowoltaicznych jakie zostaną nam zamontowane? Przede wszystkim dlatego, że musimy wziąć pod uwagę kompromis pomiędzy ceną za panel słoneczny, a jego sprawnością. Zazwyczaj im wyższa sprawność paneli fotowoltaicznych tym koszty ich zakupu są wyższe. Czasami jednak niewielki zysk na sprawności takich paneli nie przekłada się na podniesienie opłacalności całej inwestycji. Wyprodukujemy wprawdzie więcej prądu, ale ta nadwyżka nie zrekompensuje wyższych kosztów zakupu paneli fotowoltaicznych. Nie zawsze droższe znaczy lepsze.

Koszt panelu fotowoltaicznego zależy od:

1. Producenta
2. Technologii wytwarzania ogniw fotowoltaicznych, z których składają się panele. Wyróżniamy trzy podstawowe typy paneli krzemowych: monokrystaliczne, polikrystaliczne, amorficzne (cienkowarstwowe). Dodatkowo produkowane są także panele z ogniw CIGS. Nazwa pochodzi od pierwiastków wchodzących w skład tworzący ogniwo czyli miedź, ind, gal i selen. Szerzej znane są także z ogniw CdTe. Ich charakterystyczną cechą jest kolor czerwony. Dwa ostatnie należą także do grupy tzw. cienkowarstwowych.
3. Mocy. Najczęściej spotykamy panele o mocy pomiędzy 200 Wp a 400 Wp
4. Dodatkowe warstwy i zabezpieczenia podnoszące np. odporność na uszkodzenia mechaniczne dzięki czemu ogniwa fotowoltaiczne zmniejszające swoje zużycie

Odpowiednio dobrany panel fotowoltaiczny przekłada się na wyższą opłacalność całej inwestycji. Dzięki temu cena jaką zapłacimy za cały system zwróci nam się nawet o 20% szybciej lub cała instalacja okaże się nieopłacalna, jeśli wybierzemy zły panel. To bardzo ważny element projektowania każdej instalacji fotowoltaicznej.

Ceny paneli fotowoltaicznych

Porównajmy teraz ceny paneli fotowoltaicznych w odniesieniu do 1 Wp mocy w różnych technologiach. Dlaczego to takie ważne? Panele słoneczne, tak jak popularne kiedyś kolektory słoneczne mają różną moc. Czasami różnice w mocy wynoszą tylko 5, 10 czy też 35 Wp. Trudno jest nam wtedy ocenić, który panel jest najtańszy. Z pozoru niewielkie różnice w deklarowanej mocy w istotny sposób wpływają na ostateczną ocenę, który panel fotowoltaiczny jest najtańszy, a który najdroższy.

Ceny paneli fotowoltaicznych zmieniają się bardzo szybko. Na szczęście od kilku lat zauważalna jest tendencja spadkowa. Większa konkurencja oraz nowe technologie sprzyjają konsumentowi. Kosz zakupu paneli fotowoltaicznych za 1 Wp mocy w każdej technologii systematycznie spada. Utrzymują się za to różnice pomiędzy panelami produkowanymi w konkretnej technologii. Różnice wyglądają następująco: 

• Monokrystaliczne panele fotowoltaiczne cena z 1 Wp to średnio 2,50 złotych brutto Sprawność paneli to 20-22%
• Polikrystaliczne panel fotowoltaiczne cena za 1 Wp to średnio 2 złote brutto. Sprawność paneli to 14-16%
• Amorficzny panel fotowoltaiczny cena za 1 Wp to średnio 1,60 złotych brutto. Sprawność paneli to 6-10%

Najdroższe są panele monokrystaliczne. 1 Wp kosztuje średnio 20% więcej niż w panelach polikrystalicznych i prawie 40% więcej niż amorficzne. Czy to oznacza, że nie warto kupować monokrystalicznych paneli? Absolutnie nie! Do ceny zakupu 1 Wp musimy dodać sprawność, żywotność i zmianę wydajności w czasie użytkowania każdego z przedstawionych typów paneli. Dodatkowo istotna jest także powierzchnia jaką zajmują panele, tych o mniejszej sprawności trzeba kupić więcej. Wtedy poznamy odpowiedź na pytanie jak ceny paneli fotowoltaicznych wpływają na opłacalność całej inwestycji.

Opłacalność paneli fotowoltaicznych

Zobaczymy teraz, czy wyższa cena zakupu paneli wchodzących w skład całego systemu fotowoltaicznego idzie w parze ze zmniejszenie opłacalności całej inwestycji. Dzięki temu poznamy odpowiedź na pytanie: zastosowanie, których paneli fotowoltaicznych podniesie nam opłacalność całej inwestycji. Dla celów porównawczych założymy, że budujemy system o mocy ok 4 kWp na płaskim dachu. W tym celu będziemy potrzebowali:

• Panele słoneczne monokrystaliczne w liczbie 12 sztuk o mocy 325 Wp. Zapłacimy za nie 9 750 złotych

• Panele słoneczne polikrystaliczne w liczbie 15 sztuk o mocy 280 Wp. Zapłacimy za nie 8 400 złotych

• Panele słoneczne amorficzne w liczbie 34 sztuk o mocy 120 Wp. Zapłacimy za nie 6 528 złotych

Wiemy już jaką liczbę paneli potrzebujemy, aby nasza instalacja miała przynajmniej 4 kWp. Zasada tutaj jest prosta. Powierzchnia instalacji maleje wraz ze wzrostem wydajności paneli. To kluczowy wniosek. Zakładając, że cena paneli stanowi 40% kosztów całej inwestycji, a reszt to zakup inwertera (20%), konstrukcja + montaż (30%), pozostałe (10%). Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy np. mniejszy koszt konstrukcji i montażu zrekompensuje nam wyższy koszt zakupu paneli.

W naszym przykładzie różnica w cenie paneli monokrystalicznych i polikrystalicznych to tylko 1 350 zł, a pomiędzy panelami amorficznymi a monokrystalicznymi wynosi 3 222 złote. W praktyce różna powierzchnia całej instalacji spowoduje, mniejsze straty na uzysku energii, a także krótka żywotność paneli amorficznych spowoduje, że najbardziej opłacalne będzie zainstalowanie paneli monokrystalicznych, później polikrystalicznych, a na końcu amorficznych.

W powyższym przykładzie nie skupialiśmy się na dokładnych obliczeniach, tylko na pokazaniu jak wiele czynników wpływa na ocenę opłacalności różnego typu paneli fotowoltaicznych. Pamiętajmy też, ze fotowoltaika dofinansowanie może uzyskać z różnych programów. Każda instalacja musi być oceniona w sposób indywidualny. Różna lokalizacja, różne dachy (lub grunty), różna sprawność i koszt zakupu paneli - to wszystko wpływa na ostateczną decyzję, który panel fotowoltaiczny będzie dla nas najlepszy. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o porównaniu ofert firm fotowoltaicznych.