Opłata mocowa - co to jest? Ile wynosi?

Na wysokość rachunków za prąd wpływa m.in. opłata mocowa, która została wprowadzona w roku 2021 i obowiązuje nie tylko właścicieli gospodarstw domowych, ale też przedsiębiorców. W 2024 roku opłata ta została zawieszona dla niektórych odbiorców, w związku z zamrożeniem cen prądu. Nowy rok przynosi jednak zmiany. Opłata mocowa w roku 2025 ma zróżnicowane stawki dla domu i firmy. Czym jest ta pozycja na fakturze? Jaka będzie wysokość opłaty w nadchodzącym roku?

Opłata mocowa - czym jest?

Wprowadzenie opłaty mocowej w roku 2021 przyniosło efekt w postaci wyższych rachunków za prąd. Jej wysokość co roku ustala prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Opłata ta doliczana jest do opłaty taryfowej i służy utrzymaniu rezerw energii, które można wykorzystać w okresach podwyższonego zapotrzebowania na prąd.

Opłata mocowa uzależniona jest od rocznego zużycia energii elektrycznej. W przypadku gospodarstw domowych, naliczana jest ryczałtem. Firmy z kolei rozliczają się w oparciu o ilość pobranej w godzinach szczytu energii.

Opłata mocowa - dla bezpieczeństwa energetycznego

Celem wprowadzenia opłaty mocowej jest zapewnienie stałych dostaw prądu w kraju i zabezpieczenie zapotrzebowania na energię. Dzięki niej możliwe jest utrzymywanie rezerw energii przez elektrownie węglowe. Opłata mocowa zapewnia środki na wynagrodzenie za dostarczanie mocy do systemu elektroenergetycznego. To także źródło finansowania dla modernizacji konwencjonalnych elektrowni.

Ile wynosi opłata dystrybucyjna za prąd? Składa się na nią nie tylko opłata mocowa, ale też abonamentowa, sieciowa (stała i zmienna), jakościowa, OZ, przejściowa i kogeneracyjna. Opłaty dystrybucyjne są obowiązkowe dla wszystkich użytkowników sieci, a za ich regulację odpowiada prezes URE. Ze względu na fakt, że składniki kosztów, związanych z przesyłaniem energii mają zarówno stały, jak i zmienny charakter, określenie wysokości opłaty dystrybucyjnej nie jest łatwe. Pewne jest jednak, że należy spodziewać się stopniowego wzrostu cen dystrybucji energii elektrycznej.

Opłata mocowa 2025 - aktualne stawki

Wprowadzone na mocy ustawy z dnia 23 maja 2024 roku zwolnienie z opłaty mocowej przestaje obowiązywać w roku 2025. Zwolnienie to zostało przedłużone do 30.06.2025 roku, zgodnie z ustawą z dnia 27 listopada 2024 r. Wysokość nowych stawek jest zróżnicowana, w zależności od kategorii odbiorcy oraz zużycia energii w danym roku.

Jak wygląda opłata mocowa 2025? Wyliczenia jej wysokości wynikają m.in. z wartości kontraktów mocowych na ten rok, zużycia prądu w określonych godzinach i kosztów wieloletnich kontraktów, które zawierane są w ramach aukcji. W przypadku odbiorców z grup taryf C1 i G, opłata mocowa będzie wzrastać wraz ze zużyciem. U odbiorców przemysłowych z kolei, podstawą ustalania wysokości stawki jest ilość kilowatogodzin, które zostały pobrane w godzinach największego zapotrzebowania na energię elektryczną.

Opłata mocowa - stawki dla gospodarstw domowych

Właściciele gospodarstw domowych mogą w dalszym ciągu cieszyć się zwolnieniem z opłaty mocowej. Po 30 czerwca 2025 roku będą jednak zmuszeni do jej uiszczania. Wysokość stawki w tym przypadku uzależniona jest od rocznego zużycia energii. Jeśli nie przekracza ono 500 kWh, opłata mocowa wynosi 3,52 zł brutto za miesiąc. Stawki wzrastają wraz z zużyciem prądu:

• zużycie 500-1200 kWh - 8, 44 zł brutto/msc
• zużycie 1200-2800 kWh - 14,07 zł brutto/msc
• zużycie powyżej 2800 kWh - 19,69 zł brutto/msc

Opłata mocowa 2025 jest wyższa niż w poprzednich latach. Porównując stawki z roku 2024, można zaobserwować wzrost cen o 0,28-1,55 zł, w zależności od przedziału zużycia energii.

Opłata mocowa 2025 - stawki dla przedsiębiorców

W 2025 roku przedsiębiorcy nie zostali objęci zwolnieniem z opłaty mocowej. W związku z tym zobligowani są do jej uiszczania już od stycznia. Wysokość stawki uzależniona jest od kategorii odbiorcy. Wyróżniamy 4 grupy: od K1 do K4. Firmy kwalifikowane są do określonej kategorii na podstawie różnicy między ilością pobranej w godzinach szczytu energii do tej, która została pobrana poza szczytem. Za godziny szczytu uznaje się godziny 7:00-21:59 w dni robocze, czyli od poniedziałku do piątku.

Opłata mocowa 2025 dla grupy odbiorców K1, czyli takiej, w której różnica energii między poborem w szczycie i poza nim wynosi mniej niż 5%, to 17% pełnej stawki opłaty mocowej. W przypadku kategorii odbiorców K2 (różnica 5-10%) - 50%. Więcej zapłacą firmy, które zostały zakwalifikowane do kategorii K3. Współczynnik A wynosi w tym przypadku aż 83%. 100% pełnej stawki opłaty mocowej obowiązuje przedsiębiorców z kategorii K4 (różnica 15% i więcej). Warto przy tym wiedzieć, że kwalifikacja do określonych kategorii ma charakter dynamiczny i prowadzona jest w ujęciu dobowym.

Opłata mocowa - Energa i inni dostawcy

Obowiązek uiszczania opłaty mocowej spoczywa na wszystkich odbiorcach, niezależnie od tego, z jakim dostawcą energii elektrycznej współpracują. Przedstawione wyżej stawki dotyczą wszystkich operatorów, m.in. Tauron, PGE, Enea i Energa. Opłata mocowa już wkrótce naliczana będzie jednak nieco inaczej. Od 2028 roku wszyscy użytkownicy rozliczani będą na tych samych zasadach, niezależnie od tego, czy są to odbiorcy indywidualni, czy firmowi. Nowy sposób rozliczania oparty będzie na ilości zużytej w godzinach szczytu energii, tak jak ma to miejsce obecnie w przypadku przedsiębiorców.

Warto wiedzieć, że wysokość stawek opłaty mocowej zmienia się z roku na rok. Informacje, dotyczące kosztów dla domów i firm na kolejny rok kalendarzowy dostarczane są przez Urząd Regulacji Energetyki do dnia 30 września roku poprzedzającego. Opłata mocowa niewątpliwie ma wpływ na wysokość rachunków za prąd. O ile z reguły nie stanowi dużego obciążenia dla budżetu w przypadku właścicieli gospodarstw domowych, dodatkowy wydatek, związany z jej ponoszeniem może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych dla firm. Wszystko zależy od zużywanych ilości prądu, które mogą być znaczące w dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych i przetwórczych.

Opłata mocowa - czy można jej uniknąć?

Aby obniżyć wysokość opłaty mocowej, należy ograniczyć zużycie prądu. Ilość pobieranej z sieci energii wpływa bowiem na kwalifikację do jednej z kategorii odbiorców, a od tego zależy stawka, według której rozlicza się dany użytkownik. Zmiana nawyków sprzyja więc oszczędnościom, np. gaszenie światła po wyjściu z pokoju czy odłączanie nieużywanych urządzeń z sieci.

Opłata mocowa jest niższa również w przypadku montażu instalacji fotowoltaicznej. Pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł wiąże się z ograniczeniem poboru prądu z sieci, a to oznacza niższą stawkę opłaty mocowej. Z myślą o mniejszych wydatkach na energię w przyszłości, warto więc wziąć pod uwagę inwestycję w fotowoltaikę. Ranking firm fotowoltaicznych to duże ułatwienie w poszukiwaniach najbardziej korzystnych ofert. Montaż paneli solarnych nie musi wiązać się z dużymi kosztami. Istnieje bowiem możliwość pozyskania środków z programów rządowych. Dofinansowanie do fotowoltaiki znacząco przyspiesza zwrot inwestycji i czyni ją jeszcze bardziej opłacalną.

Opłata mocowa - Tauron, Enea, PGE, Energa

Aby dowiedzieć się więcej o opłacie mocowej w roku 2025, skorzystaj z serwisu internetowego swojego dostawcy prądu. Znajdziesz tam szczegółowe informacje, dotyczące stawek opłaty, godzin szczytowego zapotrzebowania na moc, podziału odbiorców i sposobów rozliczania. Kontakt z operatorem ułatwia także znalezienie odpowiedzi na pytania, ile wynosi opłata stała za prąd, co oznacza opłata za przesył prądu, itp. Zrozumienie pozycji widniejących na rachunku za energię elektryczną stanowi bowiem pierwszy krok do wdrożenia oszczędności.

Podsumowując, opłata mocowa 2025 została wprowadzona w celu utrzymania bezpieczeństwa energetycznego, a po okresie zwolnienia z niej w 2024 roku, do jej uiszczania od lipca 2025 roku zobowiązani będą zarówno przedsiębiorcy, jak i właściciele gospodarstw domowych. Sposobem na zmniejszenie opłaty jest ograniczenie zużycia prądu oraz instalacji fotowoltaiki. Zasady określania stawek opłaty mocowej zostaną ujednolicone od 1 stycznia 2028 roku.