Z tego artykułu dowiesz się
Panele fotowoltaiczne stanowią główną część instalacji fotowoltaicznej. Instalacja fotowoltaiczna dla domu dodatkowo składa się też z inwertera. Oba te elementy mają największy udział w koszcie całego systemu. Dlaczego tak ważny jest odpowiedni dobór paneli fotowoltaicznych jakie zostaną nam zamontowane? Czy taniej znaczy lepiej? Jak znaleźć idealny kompromis pomiędzy ceną i sprawnością? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Od czego zależy cena paneli fotowoltaicznych?
Cena paneli fotowoltaicznych może różnić się w zależności od wielu czynników, które mają wpływ na ich jakość i wydajność. Warto przyjrzeć się, co konkretnie determinuje koszty związane z ich zakupem i instalacją. Koszty ogniw fotowoltaicznych mogą się różnić w zależności od:
- Producenta. Nie jest zaskoczeniem, że marka ma istotny wpływ na cenę paneli fotowoltaicznych. Do urządzeń klasy premium zalicza się m.in. moduły od producentów takich jak SunPower (Maxeon), REC, SolarWatt czy Bauer. W przypadku tych marek, określenie "premium" oznacza konkretne korzyści, takie jak 30-letnia gwarancja produktowa, wysoka jakość wykonania i doskonałe parametry pracy.
- Technologii wytwarzania ogniw fotowoltaicznych, z których składają się panele. Wyróżniamy trzy podstawowe typy paneli krzemowych: monokrystaliczne, polikrystaliczne, amorficzne (cienkowarstwowe). Dodatkowo produkowane są także panele z ogniw CIGS. Nazwa pochodzi od pierwiastków wchodzących w skład tworzący ogniwo czyli miedź, ind, gal i selen. Szerzej znane są także z ogniw CdTe. Ich charakterystyczną cechą jest kolor czerwony. Dwa ostatnie należą także do grupy tzw. cienkowarstwowych.
- Mocy. Najczęściej spotykamy panele o mocy pomiędzy 200 W a 450 W
- Obecności dodatkowych warstw i zabezpieczeń podnoszących np. odporność na uszkodzenia mechaniczne dzięki czemu ogniwa fotowoltaiczne zmniejszające swoje zużycie.
- Kraju pochodzenia. Koszty produkcji oraz ceny końcowe paneli fotowoltaicznych zależą w dużej mierze od lokalizacji produkcji. Panele wytwarzane w Europie czy Stanach Zjednoczonych zazwyczaj są droższe ze względu na wyższe koszty pracy, surowców oraz surowe standardy jakości. Z kolei panele z Chin, choć znacznie tańsze, oferują porównywalną efektywność, co sprawia, że cieszą się dużą popularnością na całym świecie.
Odpowiednio dobrany panel fotowoltaiczny przekłada się na wyższą opłacalność całej inwestycji. Dzięki temu cena jaką zapłacimy za cały system zwróci nam się nawet o 20% szybciej lub cała instalacja okaże się nieopłacalna, jeśli wybierzemy zły panel. To bardzo ważny element projektowania każdej instalacji fotowoltaicznej.
Ceny paneli fotowoltaicznych za 1 W mocy
Porównajmy teraz ceny paneli fotowoltaicznych w odniesieniu do 1 W (Wat) mocy w różnych technologiach. Dlaczego to takie ważne? Panele słoneczne, tak jak popularne kiedyś kolektory słoneczne mają różną moc. Czasami różnice w mocy wynoszą tylko 5, 10 czy też 35 W. Trudno jest nam wtedy ocenić, który panel jest najtańszy. Z pozoru niewielkie różnice w deklarowanej mocy w istotny sposób wpływają na ostateczną ocenę, który panel fotowoltaiczny jest najtańszy, a który najdroższy.
Ceny paneli fotowoltaicznych zmieniają się bardzo szybko. Na szczęście od kilku lat zauważalna jest tendencja spadkowa. Większa konkurencja oraz nowe technologie sprzyjają konsumentowi. Kosz zakupu paneli fotowoltaicznych za 1 W mocy w każdej technologii systematycznie spada. Utrzymują się za to różnice pomiędzy panelami produkowanymi w konkretnej technologii. Różnice wyglądają następująco:
- Monokrystaliczne panele fotowoltaiczne cena z 1 W to średnio 2,50 złotych brutto. Sprawność paneli to 20-22%
- Polikrystaliczne panel fotowoltaiczne cena za 1 W to średnio 2 złote brutto. Sprawność paneli to 14-16%
- Amorficzny panel fotowoltaiczny cena za 1 W to średnio 1,60 złotych brutto. Sprawność paneli to 6-10%
Najdroższe są panele monokrystaliczne. 1 W kosztuje średnio 20% więcej niż w panelach polikrystalicznych i prawie 40% więcej niż amorficzne. Czy to oznacza, że nie warto kupować monokrystalicznych paneli? Absolutnie nie! Do ceny zakupu 1 W musimy dodać sprawność, żywotność i zmianę wydajności w czasie użytkowania każdego z przedstawionych typów paneli. Dodatkowo istotna jest także powierzchnia jaką zajmują panele, tych o mniejszej sprawności trzeba kupić więcej. Wtedy poznamy odpowiedź na pytanie jak ceny paneli fotowoltaicznych wpływają na opłacalność całej inwestycji.
Koszt paneli fotowoltaicznych a opłacalność instalacji
Zobaczymy teraz, czy wyższa cena zakupu paneli wchodzących w skład całego systemu fotowoltaicznego idzie w parze ze zmniejszenie opłacalności całej inwestycji. Dla celów porównawczych założymy, że budujemy system o mocy ok 4 kW na płaskim dachu. W tym celu będziemy potrzebowali:
- Panele słoneczne monokrystaliczne w liczbie 12 sztuk o mocy 325 W. Zapłacimy za nie 9 750 złotych
- Panele słoneczne polikrystaliczne w liczbie 15 sztuk o mocy 280 W. Zapłacimy za nie 8 400 złotych
- Panele słoneczne amorficzne w liczbie 34 sztuk o mocy 120 W. Zapłacimy za nie 6 528 złotych
Wiemy już jaką liczbę paneli potrzebujemy, aby nasza instalacja miała przynajmniej 4 kW. Zasada tutaj jest prosta. Powierzchnia instalacji maleje wraz ze wzrostem wydajności paneli. To kluczowy wniosek. Zakładając, że cena paneli stanowi 40% kosztów całej inwestycji, a reszt to zakup inwertera (20%), konstrukcja + montaż (30%), pozostałe (10%). Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy np. mniejszy koszt konstrukcji i montażu zrekompensuje nam wyższy koszt zakupu paneli.
W pokazanym przykładzie różnica w cenie paneli monokrystalicznych i polikrystalicznych to tylko 1 350 zł, a pomiędzy panelami amorficznymi a monokrystalicznymi wynosi 3 222 złote. W praktyce różna powierzchnia całej instalacji spowoduje, mniejsze straty na uzysku energii, a także krótka żywotność paneli amorficznych spowoduje, że najbardziej opłacalne będzie zainstalowanie paneli monokrystalicznych, później polikrystalicznych, a na końcu amorficznych.
Celem naszego porownania nie było skupienie się na precyzyjnych obliczeniach, lecz pokazanie, jak wiele czynników wpływa na ocenę opłacalności różnych typów paneli fotowoltaicznych. Pamiętajmy też kluczowym czynnikiem przy ocenie opłacalności instalacji może być również uzyskane dofinansowanie do fotowoltaiki. Każda instalacja musi być oceniona w sposób indywidualny. Różna lokalizacja, różne dachy (lub grunty), różna sprawność i koszt zakupu paneli - to wszystko wpływa na ostateczną decyzję, który panel fotowoltaiczny będzie dla nas najlepszy. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o porównaniu ofert firm fotowoltaicznych.
Wybór odpowiednich paneli fotowoltaicznych to, jak widać, złożone zagadnienie, które wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak cena, sprawność i długoterminowa opłacalność. Ostatecznie kluczowe jest znalezienie balansu między ceną a sprawnością paneli fotowoltaicznych. Wyższa sprawność często wiąże się z wyższymi kosztami, jednak niewielki wzrost efektywności nie zawsze przekłada się na większą opłacalność inwestycji. Choć droższe panele mogą generować więcej energii, ich cena nie zawsze zostanie zrekompensowana przez dodatkową produkcję prądu. Dlatego warto pamiętać, że droższe nie zawsze oznacza lepsze.