Inteligentny licznik energii - co to jest i jak działa?

Co to jest inteligentny licznik prądu?

Inteligentnym licznikiem prądu nazywane jest urządzenie, które liczy zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, a następnie umożliwia komunikację dwustronną, pozwalając zarówno użytkownikom, jak i operatorom systemu dystrybucyjnego na zdalny odczyt uzyskanych wartości. 

Inteligentny licznik energii elektrycznej to następca standardowych, stosowanych do tej pory modeli. Dzięki niemu manualne sczytywanie zużytego prądu przez pracowników firm, zajmujących się jego dostawą nie będzie już konieczne. Proces ten zostanie zautomatyzowany, a operatorzy systemu dystrybucyjnego będą mieli ułatwione zadanie. Tworzenie statystyk odbiorców końcowych stanie się dla nich znacznie prostsze.

Jak wygląda inteligentny licznik prądu?

Choć wyglądem licznik nowej generacji przypomina dotychczas wykorzystywane modele, znacząco się od nich różni pod względem funkcjonalności. Podobnie jak standardowe urządzenia, został wyposażony w wyświetlacz oraz przyciski, służące do przewijania odczytów.

Zastanawiasz się, czy inteligentny licznik znajduje się w Twoim domu? Jeśli jego montaż nastąpił po roku 2009, istnieje duże prawdopodobieństwo, że tak. Od tego czasu bowiem urządzenia te weszły do powszechnego użytku. Informację o posiadaniu licznika nowego typu można także znaleźć na rachunku za energię elektryczną. Będzie on zawierać dokładne odczyty, które zastąpią ewentualne szacunki zużycia. Zgodnie z przewidywaniami, do roku 2028 inteligentny licznik prądu znajdzie się w posiadaniu ok. 80% użytkowników.

Jak działa inteligentny licznik prądu?

Na takiej samej zasadzie, jak standardowe liczniki elektroniczne. Wewnątrz urządzenia znajdują się układy, których funkcją jest generowanie odpowiednich impulsów lub informacji na złączu komunikacyjnym, w odpowiedzi na przepływającą energię elektryczną. Dane, przesyłane przez licznik są zaszyfrowane. Dostęp do nich mają wyłącznie uprawnione osoby. Takie rozwiązania służą zwiększeniu bezpieczeństwa informacji.

Inteligentny licznik prądu umożliwia dwustronną komunikację. Odbywa się ona między urządzeniem, a systemem centralnym. To oznacza, że zbierane dane raportowane są na odległość, bez konieczności angażowania pracowników operatora sieci dystrybucyjnej. Wyposażony w moduł WiFi licznik pozwala na wysyłanie dokonanych pomiarów energii elektrycznej do aplikacji Smart Life oraz Tuya. W przypadku komunikacji przewodowej, wykorzystywane są magistrale Modbus i Mbus.

Jak odczytać inteligentny licznik prądu?

Aby uzyskać informacje o zużyciu energii elektrycznej wystarczy rzut oka na wyświetlacz inteligentnego licznika. Zobaczysz na nim nie tylko odpowiednie wartości, ale też kody, dotyczące rodzaju taryfy prądu. Znajdziesz je w lewym, górnym rogu ekranu. Stworzono je w oparciu o międzynarodowy system, dzięki czemu są uniwersalne i znajdują zastosowanie w urządzeniach, pochodzących od wszystkich producentów.

Właściwy odczyt wymaga znajomości określonych oznaczeń. Należy do nich E (1.8.0 lub 1.5.8.0), za którym kryje się zużycie energii ogółem. EA (1.8.1 lub 1.5.8.1) to zużycie energii w taryfie dziennej, a EB (1.8.2 lub 1.5.8.2) dotyczy zużycia prądu w taryfie nocnej. Inteligentny licznik energii umożliwia odczyt nie tylko bezpośrednio z urządzenia, ale też ze smartfona. To możliwe za sprawą bezprzewodowej komunikacji. Na ekranie smartfona wyświetlają się informacje, dotyczące chwilowego i całkowitego zużycia, a także podsumowania dzienne, miesięczne, a nawet roczne. Dane te dostępne są również na stronie internetowej dostawcy prądu.

Inteligentny licznik energii - podział ze względu na liczbę faz

Inteligentne liczniki energii różnią się od siebie pod względem ilości faz, do jakich zostały przystosowane. W domach jednorodzinnych oraz w mieszkaniach najczęściej zakładane są urządzenia jednofazowe, o napięciu 230 V i trzech żyłach. Liczniki jednofazowe to standardowe rozwiązanie, które znakomicie sprawdza się w przypadku niskiej mocy przyłączeniowej. Jednak jeśli w gospodarstwie domowym znajduje się klimatyzacja lub płyta indukcyjna, zużycie prądu wzrasta, a to oznacza konieczność zapewnienia większej mocy przyłączeniowej. Wówczas zastosowanie znajdują liczniki trójfazowe.

Inteligentny licznik prądu - podział ze względu na kierunek przepływu energii

Biorąc pod uwagę kierunek przepływu energii, inteligentne liczniki prądu dzielimy na jedno- i dwukierunkowe. Te pierwsze znajdują zastosowanie wówczas, gdy w budynkach mierzone będzie tylko zużycie energii elektrycznej, pochodzącej z sieci. To dobry wybór w sytuacji, gdy dochodzi wyłącznie do poboru prądu. Gdy jednak w grę wchodzi również energia oddawana do sieci, niezbędne są liczniki dwukierunkowe. Wykorzystywane są w tych miejscach, które posiadają dodatkowe źródła prądu w postaci np. instalacji fotowoltaicznej bądź też przydomowej elektrowni wiatrowej. Dwukierunkowy, inteligentny licznik dokonuje pomiaru nie tylko energii pobranej, ale też wysłanej.

Inteligentny licznik - podział ze względu na sposób pomiaru

Inteligentne liczniki możemy także podzielić ze względu na sposób pomiaru. W tym przypadku wyróżniamy modele przekładnikowe oraz standardowe, działające w układzie bezpośrednim. Liczniki przekładnikowe wykorzystywane są wówczas, gdy niezbędna jest instalacja o dużej mocy. Mierzą one niższe od rzeczywistych wartości, lecz w odpowiednich proporcjach do całkowitego zużycia energii. Po ustawieniu na urządzeniu wartości użytej przekładni, rzeczywista wartość zużytego prądu zostanie automatycznie obliczona i wyświetlona na ekranie. Standardowy, inteligentny licznik z kolei mierzy zużytą energię w układzie bezpośrednim, w proporcjach 1:1.

Inteligentny licznik prądu - PGE, Enea, Tauron, Energa i E.ON

Na kim spoczywa obowiązek montażu licznika nowej generacji? Na operatorach systemu dystrybucyjnego. W naszym kraju dla większości z nas funkcję tę pełnią następujące spółki:

• PGE Dystrybucja

• Enea Operator

• Stoen Operator (E.ON)

• Energa Operator

• Tauron Dystrybucja

Wymiana dotychczas używanego urządzenia na inteligentne nie wiąże się z żadnymi wydatkami. Ze względu na fakt, że jego właścicielem jest firma, zapewniająca dostawę energii elektrycznej, to na niej ciążą ewentualne koszty. Montaż inteligentnego licznika nie oznacza konieczności podpisania nowej umowy. Wystarczy spisać protokół wymiany, zawierającego wskazania zarówno dotychczasowego, jak i zainstalowanego przed chwilą urządzenia.

Warto wiedzieć, że inteligentny licznik energii pobiera niewielką jej ilość do działania, a producenci urządzeń nowej generacji zobligowani są do zapewnienia ich sprawnego funkcjonowania przez okres 8 lat. Po upływie tego czasu niezbędne jest przeprowadzenie wtórnej legalizacji. Nie ulega jednak wątpliwości, że inteligentny licznik znacząco usprawnia odczyty zużytego prądu, wysyłając do jego dostawcy informacje nawet co 15 minut.